Kromozom nedir?

Her canlı türünde olduğu gibi, insanlar da hücrelerden oluşmaktadır. Birhücre, sitoplazma ve çekirdekten oluşmaktadır. Hücre çekirdeğinde bulunan, hücre bölünmesiyle şekillenen, kendini kopyalayabilen, bazik boyalarla koyu olarak boyanabilen ipliksi yapılara kromozom denmektedir.

Kromozomun yapısı

Kromozomlar, boyutları mikronla ölçülen, elektron mikroskobunda İ, V ve J şeklinde görünürler. Kromozom sayıları canlı çeşitlerine göre değişiklik göstermektedir. Bir sirke sineğinde 8, farede 42, köpekte 78, kurbağada 26 kromozom vardır. İnsanın kromozom sayısı 46’dır. 22 tanesi çift otozom kromozomdur. İnsan hücrelerinde bir çift de eşeysel kromozom vardır ve genel toplamı 46 olmaktadır. Kromozomlar, DNA zinciriyle Histon denilen protein zincirinden oluşmaktadır. DNA zincirleri ise, özgül proteinleri sentezlemekle görevli Gen denilen birimlerden oluşmaktadır.

Kromozomlar ne işe yarar?

Rahimde döllenme esnasında, kadının yumurtasında bulunan 23 kromozom, erkeğin sperminde olan 23 kromozomla birleşmektedir. Bu toplam 46 tane kromozom, insan hayatında belirleyici rol oynamaktadır. Kromozom bünyesinde bulunan, 25.000 – 100.000 adet aralığında olduğu tahmin edilen genlerin meydana getirdiği zincir, bireyin göz renginden saçına, boyundan ten rengine, yaşam süresinden yakalanacağı hastalıklara kadar birçok şeyi programlamaktadır. Bu genetik programlar, DNA alt ünitesi denen A,T,C ve G kimyasallar vasıtasıyla programlanmaktadır. Kromozom sıralamasında 21. sırada olan kromozomun yapısındaki 14 gen, birçok önemli hastalığın oluşmasında etken. En küçük bir sorun Alzheimer, Parkinson, Epilepsi ve Lösemi gibi hastalıklara yol açıyor. Diğer önemli bir hastalık olan Down sendromunun da etkeni bu genlerdeki herhangi bir arızanın oluşmasıdır.

Kromozomların bozuk oluşması veya ufak bir arıza oluşması sonucunda, insanın yaşamı boyunca farklı dönemlerde değişik hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Bilim adamları, kromozomlarda hangisinin bozuk oluşundan hangi hastalığın oluşacağını artık bilmektedirler.